ปริศนา เป็นนวนิยายประพันธ์โดย ว. ณ ประมวญมารค (นามปากกาของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต) จับใจความช่วงยุคปลายรัชกาลที่ 8 ถึงต้นรัชกาลที่ 9 โดยนิยายในชุดมีอีก 2 เรื่องที่เนื้อหาเกี่ยวเนื่องกัน คือ เจ้าสาวของอานนท์ และรัตนาวดี
เรื่องย่อ
ปริศนาเป็นลูกของพระยาวินิจกับแม่สมรแต่ทางญาติฝ่ายพ่อไม่ยอมรับ เพราะปริศนาเกิดหลังจากที่พระยาวินิจเสียไปแล้ว ทั้งสองมีลูกสาว๔คนคือ อุบล ซึ่งแต่งงานกับสมศักดิ์ข้าราชการ สิรี ช่างตัดเสื้อฝีมือดีแต่อาภัพรัก อนงค์ หญิงสาวอ่อนหวานแม่บ้านสุดๆ และ ปริศนา
ปริศนาอยู่กับอาที่อเมริกาจนโตได้กลับมากรุงเทพ ได้เจอกับประวิทย์คน สนิทของท่านพจน์ที่เที่ยวขับรถตามหาอนงค์ หญิงสาวที่แอบชอบตอนเจอที่หัวหิน พอเจอกับปริศนาประวิทย์เลยหันเหไปทางปริศนาเพราาะเธอสวยและเก่งกว่า ปริศนาทำงานเป็นครูสอนอยู่ที่โรงเรียนของหม่อมเจ้าหญิงรัตนาวดี น้องสาวของ หม่อมเจ้าพจน์ปรีชา หญิง รัตน์และประวิทย์พูดถึงปริศนาบ่อยครั้งทำให้ท่านพจน์สนใจ และรู้จักกันในงานเต้นรำที่วังของท่านพจน์ ประวิทย์ชอบปริศนา แต่ไม่รู้ว่าอนงค์ชอบตน
เมื่อพบกัน ปริศนากับท่านพจน์แอบชอบกันลึกๆแต่ก็ไม่มีใครพูดออกไป จนประวิทย์ขอให้ท่านพจน์ไปขอปริศนา ทำให้ปริศนาโกรธท่านพจน์มาก ประวิทย์มาขอให้อนงค์ช่วยเรื่องปริศนา ทำให้เขารู้ว่าอนงค์ชอบเขาอยู่ ความเห็นใจเกิดเป็นรัก ประวิทย์และอนงค์จึงเข้าใจกันและแต่งงานกัน อานนท์หนุ่มเจ้าสำราญกลับมาจากอเมริกา เกิดติดใจปริศนาเข้าอีกคนทำให้คนทั่วเมืองลือกันว่าทั้งสองจะแต่งงานกัน ส่วนท่านพจน์ก็ไปไหนมาไหนกับรตี ญาติ ผู้หญิงสาวที่ผู้ใหญ่หมายจะให้แต่งงานกัน ยิ่งทำให้ทั้งสองผิดใจกันมากขึ้น ท่านพจน์เสียใจมากเพราะเข้าใจว่าปริศนาไม่รักตนจึงล้มป่วยอาการหนักมากและ อาจไม่รอด ปริศนาเสียใจมากและรู้ว่ารักท่านพจน์มาก หลังจากที่ท่านพจน์อาการดีขึ้นจึงมาเยี่ยมที่วังและปรับความเข้าใจกัน สุดท้ายทั้งสองก็แต่งงานกัน
ภาพยนตร์ไทย พ.ศ. 2525
ปริศนารับบทโดย จารุณี สุขสวัสดิ์ ซึ่งจารุณีได้รับ รางวัลพระสุรัสวดี สาขานักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม พ.ศ. 2525 ส่วนผู้รับบทเป็นท่านชายพจน์คือ เกรียงไกร อุณหนันท์ กำกับการแสดงโดย รุจน์ รณภพ
ชมได้ที่นี้